Maryna Tomaszewska: Kuratorzy

Ideą książki jest zamiana ról. To nie kuratorzy zajmują się artystką i z jej dzieł tworzą wystawę, lecz to ona umieszcza ich w świetle jupiterów, a wynik swoich działań przedstawia i poddaje publicznej ocenie. W 2002 roku grupa Azorro dokonała podobnej zamiany w jednym ze swoich prześmiewczych filmów zatytułowanym po prostu Portret z kuratorem w tle. Podczas wernisaży, ustawiając kamerę wśród gości, artyści pozowali przed nią tak, by w tle uchwycić znanych kuratorów. Było to w czasach, gdy prestiż tego zawodu był najwyższy, a praca Azorro zwracała uwagę na zależność artystów od władzy instytucji i jej prominentnych przedstawicieli. Syntezy problemowe były na ustach wszystkich ożywiając światopoglądowe debaty, a ich twórcy, kuratorzy, rozpoczynali swój długi marsz przez instytucje.

Dziś gdy niemal każda galeria, nawet związkowa czy akademicka, ma swojego kuratora, a ogromna rzesza absolwentów historii sztuki i studiów kuratorskich zasila to zawodowe pole, warto znów ustawić kamerę tak, by uchwycić w kadrze przedstawicieli tego bodaj najbardziej zmitologizowanego zawodu w sektorze kultury. Sprawdzić, co kryje się za fantazją. Dyskusja o roli i znaczeniu tego zawodu jest szeroka i żywa w kręgach akademickich, muzealnych jak i w środowisku samych kuratorów – opowiada autorka Maryna Tomaszewska. – Powstało wiele książek i tekstów o modelach, znaczeniu i historii kuratorstwa. Podróż, w którą wyruszyłam wiele miesięcy temu, by sprawdzić, kim są kuratorzy sztuki najnowszej w Polsce, ilu ich jest i czym się dokładnie zajmują, zaskoczyła mnie skalą. Założyłam, że w ciągu ostatnich pięciu lat, które będę badała, dotrę do dwustu, trzystu nazwisk. Okazało się, że w tym okresie w domenie publicznej pojawiło się wielokrotnie więcej osób przypisujących sobie miano kuratora.